USUNIĘCIE ZMIAN W OBRĘBIE ODBYTU I ODBYTNICY
Jakie są zmiany w obrębie odbytu i odbytnicy
Do najczęstszych zmian w okolicy odbytu i odbytnicy należą:
- zmiany wywołane wirusem HPV ( kłykciny kończyste)
- fałdy brzeżne anodermy
- hemoroidy
- szczelina odbytu
Jak leczymy?
Przed zabiegiem usuwania zmian należy zgłosić się na konsultację lekarską do proktologa. W czasie takiej wizyty lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad oraz badanie proktologiczne pacjenta z oceną nasilenia zgłaszanych dolegliwości i stopnia zaawansowania zmiany. W tym czasie należy także wspomnieć o wszystkich stwierdzonych chorobach przewlekłych i codziennie przyjmowanych lekach w celu oceny ich wpływu na ryzyko powikłań. Na podstawie uzyskanych informacji lekarz weryfikuje wskazania do operacji i przedstawia dostępne sposoby leczenia.
zmiany
Brodawki odbytu ( kłykciny kończyste )
- Brodawki odbytu (kłykciny kończyste) wywoływane są przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV),
najczęstszą chorobę przenoszoną drogą płciową. Brodawki dotykają obszaru
wokół i wewnątrz odbytu, ale mogą również rozwijać się na skórze okolicy
narządów płciowych i w jame ustnej. Najpierw pojawiają się jako małe plamki
lub narośla, często tak małe jak główka szpilki. Mogą rosnąć dość duże
i obejmować cały obszar odbytu.
Opcje leczenia kłykcin kończystych są następujące:
- Stosowane zewnętrznie kremy oraz maści na kłykciny kończyste - zwykle działają najlepiej, jeśli brodawki są bardzo małe i znajdują się tylko na skórze wokół odbytu,
- Kriochirurgiczne wycięcie zmian,
- Laseroterapia
- Chirurgiczne wycięcie brodawek wirusowych odbytu
- Elektrokoagulacja
Fałdy brzeżne odbytu
- Fałdy brzeżne odbytu to nadmiernie powiększone i luźne fałdy skóry brzegu odbytu (anodermy). Najczęściej zmiany te są niezauważalne przez pacjenta i rozpoznawane przypadkowo podczas badania proktologicznego. Jednak u niektórych osób mogą być źródłem wielu kompleksów i dyskomfortu, który wynika z obecności uciążliwych objawów, pogarszających jakość życia pacjenta. Zazwyczaj są to:
- pieczenie i swędzenie w okolicy odbytu,
- trudności w utrzymaniu higieny osobistej,
- widoczne wystające fałdy skórne na brzegu odbytu,
- poczucie braku estetyki,
- ryzyko występowania częstych stanów zapalnych wokół odbytu.
Fałdy anodermalne najczęściej powstają po przebyciu zakrzepicy okołoodbytniczej (powikłanie hemoroidów) oraz w wyniku porodu. Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi tych zmian jest duży i forsowny wysiłek fizyczny, często związany z dźwiganiem.
Hemoroidy ( żylaki odbytu )
Hemoroidy czyli swędzące narośla przy odbycie to powiększone guzki krwawnicze, które stają się źródłem objawów. Guzki krwawnicze są strukturą fizjologiczną; to sploty naczyń krwionośnych wypełnionych krwią. Gdy dochodzi do ich nadmiernego wypełnienia, czyli przekrwienia, wywołują objawy i wtedy są określane jako hemoroidy. W zależności od tego, który splot naczyniowy jest poszerzony, wyróżnia się:
- hemoroidy wewnętrzne, które początkowo nie są widoczne na zewnątrz, ale wyczuwalne w trakcie badania odbytu;
- hemoroidy zewnętrzne, widoczne w okolicy odbytu jako miękkie, sinawe narośle. Są dosyć częstą dolegliwością obejmującą ok. 11% populacji, najczęściej między 45. a 65. r.ż.
- nawykowe zaparcia,
- biegunka,
- ciąże,
- siedzący tryb życia,
- biegi długodystansowe.
Najczęstsze objawy towarzyszące hemoroidom to:
- krwawienie lub domieszka świeżej krwi, towarzyszące wypróżnienom i zwykle związane z zaparciem,
- świąd i pieczenie w okolicy odbytu,
- uczucie niecałkowitego wypróżnienia,
- wyciek śluzu.
Hemoroidy wewnętrzne mogą w trakcie parcia na stolec wypadać na zewnątrz i cofać się samoistnie do kanału odbytu.
Rozpoznanie ustala się w trakcie badania proktologicznego, podczas którego lekarz najpierw ogląda okolicę odbytu i sam odbyt, następnie wykonuje badanie palcem przez odbyt (per rectum). Kolejny etap to badanie wziernikiem – anoskopem, oceniające wnętrze odbytu. Niekiedy wykonywana jest również rektoskopia, czyli ocena całego odcinka odbytnicy za pomocą wziernika.
Nieleczone hemoroidy mogą prowadzić do niedokrwienia, zakrzepów i rozwoju martwicy guzków. Leczenie jest uzależnione od stopnia zaawansowania choroby, nasilenia objawów oraz od wieku i ogólnego stanu pacjenta. Stosuje się leczenie zachowawcze, instrumentalne i operacyjne.
Leczenie zachowawcze polega na uregulowaniu wypróżnień i unikaniu zaparć poprzez odpowiednią dietę oraz zmianę zachowań w czasie defekacji. Stosowane są również preparaty miejscowe w postaci czopków, maści czy kremów, których zadaniem jest działanie ściągające, znieczulające, przeciwzapalne, osłaniające.
Metody instrumentalne to: krioterapia, laseroterapia, elektrokoagulacja, zakładanie opasek gumowych na hemoroidy (gumkowanie).
Laseroterapia jest wykonywana w Klinice Bellazone. Obszerny artykuł dostępny jest w ofercie Proktologia -> Laserowe leczenie hemoroidów.
Trzecia grupa metod leczniczych to metody operacyjne polegające na wycięciu chirurgicznym guzków. Jest to metoda obarczona największym ryzykiem powikłań.
Szczelina odbytu
Szczelina odbytu to linijne pęknięcie błony śluzowej odbytu, najczęściej zlokalizowane od strony kości ogonowej. Choroba dotyczy głównie osób młodych – między 20. a 40. r.ż. Głównym objawem jest piekący ból okolicy odbytu nasilający się przy wypróżnieniach, a także niewielkie krwawienie. Objawy szczeliny mogą mieć charakter ostry – gdy są o dużym nasileniu i trwają krótko lub przewlekły, gdy trwają przez dłuższy czas.
Zazwyczaj szczelina odbytu o charakterze ostrym ustępuje samoistnie, jednak gdy nie jest leczona, może przejść w formę przewlekłą. Występuje wówczas ryzyko powstania zapalenia kanału odbytu, blizn, a w konsekwencji wytworzenia fałdu na brzegu odbytu.
Dostępne leczenie:
Oczyszczenie szczeliny odbytu celem ułatwienia gojenia
Leczenie zabiegowe podejmowane jest głównie w przypadku bolesnej przewlekłej szczeliny odbytu. Lekarz oczyszcza przerośnięte tkanki i zbliznowacenia, a następnie zbliża do siebie brzegi szczeliny. Gojenie się odbytu trwa około 6 tygodni. W okresie rekonwalescencji konieczne jest stosowanie się do zaleceń proktologa w zakresie diety oraz higieny okolic odbytu. Pacjent powinien zgłosić się na kontrolne badanie kanału odbytu (anoskopię).
Metoda ostrzykiwania zwieracza wewnętrznego odbytu toksyną botulinową
W przypadku rozpoznania zwiększonego napięcia mięśnia zwieracza wewnętrznego, lekarz może zadecydować o konieczności ostrzyknięcia tego mięśnia toksyną botulinową. Zwieracz wewnętrzy ulega rozluźnieniu - jest to proces odwracalny utrzymujący się do kilku miesięcy po zabiegu. Pozwala to na przerwanie błędnego koła bólu, ułatwienie gojenia oraz profilaktykę nawrotów szczeliny.
Postępowanie zachowawcze
Leczenie farmakologiczne ma na celu poprawę właściwości fizycznych stolca - głównie jego rozmiękczenie. Zmniejsza to ryzyko mechanicznego podrażnienia błony śluzowej. Dzięki temu redukujemy ryzyko nawrotu szczeliny lub innej choroby odbytu przebiegającej z przerwaniem ciągłości błony śluzowej.